نقش کمرنگ زنان در اهدای خون
مشاور امور زنان و خانواده سازمان انتقال خون ایران با اشاره به وجود ۲۰ میلیون زن واجد شرایط اهدای خون در کشور گفت: اهدای خون بانوان در ایران ۴.۴ درصد است، درحالی که در بسیاری از کشورها نیمی از اهداکنندگان خون زن هستند.
به گزارش راهبرد معاصر، زهرا آقاسی به مناسبت روز ملی اهدای خون اظهار کرد: خون تنها ماده‌ای است که علی‌رغم تمامی پیشرفت‌های علمی هیچ جایگزینی ندارد و به عنوان یک دارو قلمداد می‌شود که موارد مصرف مختلفی دارد و فراورده‌های خونی در بیماران مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد و بنابراین نیاز به اهدای خون همواره وجود دارد. از سویی دیگر در قرآن کریم آمده است که اگر کسی جان انسانی را نجات بدهد جان همه انسان‌ها را نجات داده و هر اهداکننده خون می‌تواند جان سه نفر را نجات دهد. اهداکنندگان از جمله بانوان هر سه تا چهار ماه می‌توانند خون اهدا کنند و بانوان غیر از شرایط خاص می‌توانند حداکثر سه بار در سال اهدای خون داشته باشند.
اهمیت اهدای خون بانوان
وی افزود: اهمیت اهدای خون بانوان بیشتر از مردان است چرا که زنان در ترویج فرهنگ اهدای خون در خانواده نیز نقش مؤثری دارند و از سوی دیگر زنان به دلیل خودمراقبتی بیشتر و رفتارهای پرخطر کمتر، خون سالم‌تری دارند که با اهدای مستمر می‌توانند کمک بزرگی به بیماران داشته باشند.
زنان در چه بازه سنی می‌توانند خون اهدا کنند؟
وی با بیان اینکه خانم‌های سالم در گروه سنی 18 تا 65 سال می‌تواند خون خود را سه بار در سال اهدا کند، ادامه داد: سالانه هزاران مادر در دنیا با اهدای خون نجات پیدا می‌کنند و این موضوع، چرخه مسئولیت‌پذیری بانوان را پررنگ‌تر می‌کند زیرا مصرف‌کننده‌های خون نیز از جامعه مادران و بانوان هستند.
فقط 4.4 درصد زنان ایرانی خون اهدا می‌کنند
آقاسی با اشاره به اینکه انتقال خون ایران در زمینه اهدا شاخص‌های خوبی در جهان دارد و اهدا در ایران صد در صد داوطلبانه است، تصریح کرد: آمار اهدای بانوان در کشور ما خیلی پایین است به طوری که در برخی کشورهای اروپایی 50 درصد اهدا توسط بانوان انجام می‌شود و به طور میانگین در کل جهان 33 درصد اهدای خون مربوط به بانوان است و در برخی کشورها 50 درصد است اما میزان اهدای خون بانوان در ایران 4.4 است یعنی از هر 100 نفری که خون خود را اهدا می‌کنند 4 نفر زن هستند. البته این آمار به طور میانگین است زیرا در برخی استان‌ها، اهدای بانوان بالای 9 درصد است و مشارکت بانوان در برخی شهرها بالاتر است.
20 میلیون زن ایرانی واجد شرایط اهدای خون
وی خاطرنشان کرد: این آمار پایین در حالی است که خانم‌ها نیمی از جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند و می‌توان گفت 20 میلیون خانم شرایط اهدا را در کشور ما دارند.
دلایل عدم تمایل زنان به اهدای خون
مشاور امور زنان و خانواده سازمان انتقال خون ایران درباره علت عدم اهدای خون بانوان تصریح کرد: درخصوص عدم تمایل بانوان به اهدای خون بیشترین علت باورهای غلط است که در این زمینه وجود دارد. اغلب بانوان فکر می‌کنند کم‌خون هستند یا اهدای خون به بدن آنها آسیب می‌زند، در حالی که فقط بانوانی که باردار هستند و زنان تا 6 هفته بعد زایمان قادر به اهدای خون نیستند همچنین زنانی که سقط جنین داشته‌اند تا یک‌سال بعد از سقط و همچنین بانوان در دوره شیردهی از اهدای خون معاف هستند.
وی افزود: بانوان باید بدانند در دوره قاعدگی منعی برای اهدای خون وجود ندارد مگر اینکه قاعدگی‌های دردناک و شدیدی داشته باشند. همچنین مصرف قرص‌های ضدبارداری نیز هیچ ممانعتی برای اهدای خون ایجاد نمی‌کند.
زنان قبل اهدای خون از نظر کم‌خونی بررسی می‌شوند
وی با بیان اینکه میزان هموگلوبین خون در مراکز اهدا بررسی می‌شود و اگر زنی دچار کم‌خونی بود از اهدای خون معاف می‌شود، بیان کرد: بانوان باید توجه داشته باشند که اگر پزشک تایید کرد که صلاحیت اهدای خون دارند می‌توانند خون اهدا کنند و بنابراین نگرانی از جهت مراجعه به مراکز اهدای خون برای اهدا نداشته باشند. یکی دیگر از نگرانی‌های بانوان به این دلیل است که تصور می‌کنند بعد از اهدای خون کم‌خون می‌شوند. در هر واحد خون 225 میلی گرم آهن وجود دارد که در حالت عادی بدن می‌تواند از طریق تغذیه صحیح این مشکل را رفع کند. در عین حال قرص آهن توسط پزشک در مراکز اهدای خون داده می‌شود تا کمک کند که آهنی که در اهدا از دست رفته جبران شود.
مشاور امور زنان و خانواده سازمان انتقال خون ایران خاطرنشان کرد: در عین حال توصیه‌های تغدیه‌‌ای نیز به زنان ارائه می‌شود تا جایگزینی آهن تسریع شود. برای مثال به آنها گفته می‌شود که مواد حاوی آهن را بیشتر مصرف کنند که این منابع شامل گوشت، تخم مرغ، حبوبات سبزیجات برگ سبز مانند کاهو و مغزیجات مانند بادام است.
باورهای غلط درباره اهدای خون
آقاسی بیان کرد: یک نگرانی دیگر که ممکن است مانع اهدای خون بانوان شود این است که زنان تصور می‌کنند اگر خون بدهند ممکن است دچار بیماری عفونی شوند که این موضوع نیز قطعا منتفی است زیرا فرآورده‌های خونی انتقال خون ایران کاملا توسط شرکت‌های اروپایی مورد بازرسی قرار می‌گیرد چرا که پلاسماهای مازاد به شرکت‌های خارجی ارسال می‌شود تا به صورت دارو به کشور بازگردد بنابراین ملزم به رعایت استانداردهای جهانی در اهدای خون هستیم و تمامی کیت های انتقال خون استریل هستند.
وی با بیان اینکه هرخانه می‌تواند یک پایگاه انتقال خون باشد، تاکید کرد: اگر زنی باور داشته باشد که اهدای خون اقدام درستی است این باور به همسر و فرزندانش منتقل و باورهای اشتباه اصلاح می‌شود و بنابراین از بانوان دعوت می‌کنیم در اهدای خون نقش خود را به خوبی ایفا کنند.
فرآیند اهدای خون چیست؟
مشاور امور زنان و خانواده سازمان انتقال خون ایران درباره فرآیند اهدای خون تشریح کرد: هر فرد مراجعه‌کننده با کارت ملی یا کارت شناسایی معتبر مراجعه و ثبت‌نام می‌شود و بعد توسط پزشک آموزش دیده مورد مصاحبه و معاینه قرار می‌گیرد. ممکن است پزشک در مصاحبه به مواردی برسد که اهدای خون برای فرد اهداکننده یا گیرنده مضر باشد که این افراد از اهدای خون منع می‌شوند. افرادی که توسط پزشک مورد تایید قرار می‌گیرند به سالن خون‌گیری هدایت می‌شوند و با رعایت تمام شرایط استریل یک کیسه خون از آنها دریافت و پس از پایان فرآیند خون‌گیری، آزمایشات اچ‌آی‌وی، هپاتیت ب، هپاتیت سی و سیفلیس روی خون اهداشده انجام می‌شود اگر این آزمایشات منفی بود خون به مراکز درمانی که درخواست خون دارند منتقل می‌شود./ تسنیم